Rynek Pracy Specjalistów w I półroczu 2022

I półrocze 2022 roku to fascynujący czas dla obserwatorów trendów HR i zmieniających się tendencji w obszarze życia zawodowego. Minione pół roku upłynęło pod znakiem rozpędzonego rynku rekrutacji, oferującego jeszcze większy wybór ofert, a także pod kątem szerszego otwierania się pracodawców na oczekiwania kandydatów. Z drugiej strony jednak tym zjawiskom towarzyszyły m.in. wybuch wojny w Ukrainie, rosnąca inflacja, spirala płacowo-cenowa czy niełatwy powrót części firm do biur, czyli zjawiska wpływające tak na całą gospodarkę, jak i na poszczególne firmy i kandydatów.

W obliczu tak różnorodnych wyzwań, skala rekrutacji w I półroczu 2022 roku pozwala oceniać sytuację rynkową dość optymistycznie. Udowadnia ona siłę rynku pracy, a także apetyt pracodawców i kandydatów na pozytywną zawodową zmianę. Między styczniem, a czerwcem 2022 roku w Pracuj.pl ukazało się 597 000 ogłoszeń o pracę, czyli o 35% więcej, niż w analogicznym okresie w ub.r.

Rekordowy okazał się okres między styczniem a marcem, gdy ukazało się 312 000 ofert. Wówczas również skala zachorowań na koronawirusa zaczęła szybko spadać po szczycie z przełomu stycznia i lutego bieżącego roku, znoszono kolejne obostrzenia, co mogło wpływać pozytywnie na aktywność rekrutacyjną. W stosunku do I kwartału 2022 aktywność pracodawców nieco spadła między kwietniem i czerwcem, gdy zamieszczono 285 000 ogłoszeń. Na spadek ten niewątpliwie mogły mieć wpływ zjawiska makrogospodarcze, takie jak m.in. negatywne odbijanie się inflacji i rosnących płac na możliwościach rekrutacyjnych części firm czy też wpływ wojny w Ukrainie na klimat inwestycyjny w Polsce. Należy jednak podkreślić, że mieliśmy wciąż do czynienia z czasem wyjątkowo intensywnej rekrutacji na tle minionych lat.

Na pierwszym miejscu w zestawieniu najbardziej popularnych specjalizacji, po raz pierwszy w historii badania, znaleźli się specjaliści ds. IT. Kierowano do nich blisko co czwartą ofertę w Pracuj.pl (24%) w badanym okresie. Na wynik ten złożyły się oferty dla specjalistów ds. rozwoju oprogramowania (16% wszystkich ogłoszeń) oraz administracji IT (8%). Tak duże zainteresowanie ekspertami ds. technologii dowodzi rosnącej roli kompetencji cyfrowych na rynku pracy oraz jeszcze większego, niż dotychczas wyboru ofert dla osób rozwijających się w tym obszarze.

Na drugim miejscu zestawienia, z nieznacznie niższą liczbą ogłoszeń od IT, znaleźli się specjaliści ds. sprzedaży – dotychczasowy lider zestawienia. Do nich również kierowanych było 24% ofert na portalu. Czynnikiem, który mógł wpływać pozytywnie na popularność tej grupy było uspokajanie się sytuacji pandemicznej, generujące większą aktywność centrów handlowych i działów sprzedaży. Negatywnym czynnikiem była natomiast inflacja, wpływająca na postawy zakupowe Polaków i firm, a także na koniunkturę w handlu.

Na trzecim miejscu znaleźli się pracownicy obsługi klienta, do których kierowano 13% ogłoszeń w serwisie. Tuż za nimi uplasowali się pracownicy fizyczni, którzy również mogli wybierać spośród 13% ogłoszeń. To z kolei specjalizacja, w której w ostatnich półroczach zaobserwować można było wyraźny wzrost zainteresowania pracodawców – o czym więcej piszemy w dalszej części raportu. Na piątym miejscu wśród najpopularniejszych specjalizacji uplasowała się inżynieria (10%).

W I półroczu 2022 roku pracowników poszukiwały najczęściej przedsiębiorstwa specjalizujące się w finansach i bankowości, odpowiedzialne za 11% ofert pracy w Pracuj.pl. Na drugim miejscu niewiele za nimi znalazła się branża IT, z której pochodziło co dziesiąte ogłoszenie. Na trzecim miejscu podium uplasowali się pracodawcy z obszaru handlu detalicznego / B2C, czyli m.in. operatorzy sieci sklepów spożywczych, dyskontów, galerii handlowych (9% ogłoszeń).

Stosunkowo wysoką aktywnością wykazywały się ponadto firmy z branży produkcyjnej (7%), budowlanej (6%) oraz z obszaru handlu i sprzedaży B2B (5%). Szczególnie w przypadku obszaru produkcji i budownictwa na aktywność rekrutacyjną mógł mieć wpływ znaczący odpływ wielu pracowników z Ukrainy płci męskiej, którzy w obliczu agresji Rosji na swój kraj postanowili do niego wrócić.  

Co piąte ogłoszenie publikowane na Pracuj.pl w I półroczu 2022 roku pochodziło od pracodawców z województwa mazowieckiego (20% wszystkich ofert na portalu), plasując go zdecydowanie przed innymi częściami Polski. Na czołowych miejscach obok niego znalazły się dolnośląskie (10%), a także śląskie, małopolskie i wielkopolskie (po 9%). Na kolejnych miejscach uplasowały się województwa pomorskie (7%) oraz łódzkie (6%).

Warto zauważyć, że udział województw w całej puli ofert pracy jest wyznaczany na podstawie deklarowanej lokalizacji firmy lub jej oddziału, który rekrutuje pracownika. W obliczu wzrostu popularności pracy zdalnej warto wziąć pod uwagę, że ostatecznie zrekrutowany pracownik niekoniecznie będzie faktycznie wykonywać obowiązki w tym województwie. Trend ten widoczny jest m.in. w branży IT, kreatywnej czy w usługach biznesowych, gdzie dostrzegalne są migracje części pracowników do mniejszych miast czy rodzinnych regionów.

Aż 36% ofert zamieszczonych w serwisie w I półroczu 2022 roku dotyczyło specjalizacji, w których rola kompetencji cyfrowych jest już wysoka lub dynamicznie rośnie – w tym IT, marketingu, reklamy, grafiki, e-commerce czy badań i rozwoju. Te dane wskazują, że rola kompetencji cyfrowych wykracza znacznie ponad samą specjalizację IT, do której było kierowane 24% ofert.

Co więcej, warto zauważyć, że wyraźny wzrost znaczenia obszarów, w których kompetencje cyfrowe odgrywają szczególnie istotną rolę, widoczny jest na przestrzeni ostatnich miesięcy. O ile bowiem jeszcze w III kwartale 2021 roku do tego grona można było zaliczyć 25% ofert pracy zamieszczonych w Pracuj.pl, o tyle już w ostatnich trzech miesiącach ub.r. było to 32%, a w minionych dwóch kwartałach – 36% wszystkich ogłoszeń.

W I półroczu 2022 roku dostrzegalny był nadal widoczny od dłuższego czasu wzrost zainteresowania pracodawców pracownikami fizycznymi. W minionych 6 miesiącach stanowili oni czwartą najbardziej popularną specjalizację w serwisie Pracuj.pl. Na zapotrzebowanie pracodawców na tę grupę kandydatów niewątpliwie wpływa zniknięcie z polskiego rynku pracy mężczyzn  pochodzących z Ukrainy. Wiele firm stanęło niemal z dnia na dzień przed wyzwaniem pilnego zastąpienia części kadry nowymi pracownikami.

Wzrost liczby rekrutacji pracowników fizycznych widoczny jest w statystykach serwisu Pracuj.pl, któru w ostatnich latach stał się coraz bardziej dopasowany do potrzeb tej grupy specjalistów i rekrutujących ją pracodawców. Jeszcze w I półroczu 2021 roku do pracowników fizycznych kierowano 50 000 ogłoszeń. W II półroczu 2021 roku było ich już 70 000, a w ostatnich sześciu miesiącach liczba ta dodatkowo wzrosła do 77 000.

Choć wielu pracodawców po uspokojeniu się sytuacji pandemicznej podjęło decyzję o częściowym lub pełnym powrocie zespołów do biur, ostatnie miesiące dowiodły, że praca zdalna i hybrydowa (wykonywana częściowo w siedzibie firmy, a częściowo poza nią) utrzymują swoją rolę jako ważne i często występujące modele wykonywania obowiązków. Stały się one ponadto istotnym elementem ofert zatrudnienia.

Łącznie aż 27% ogłoszeń widniejących na portalu Pracuj.pl pod koniec I półrocza 2022 roku dotyczyło pracy zdalnej lub hybrydowej. Wykonywanie zadań w pełni poza siedzibą firmy umożliwiało 16% ofert. W stosunku do sytuacji z końca 2021 roku widoczny jest niewielki spadek liczby ofert w pełni zdalnych, ale najwyższy w historii udział ofert umożliwiających przynajmniej częściową pracę spoza biura.

Utrzymująca się wysoka popularność pracy zdalnej i hybrydowej jest odpowiedzią na oczekiwania pracowników. Według badań Pracuj.pl większość osób, które w pandemii realizowały obowiązki w ten sposób, nie chce z niego rezygnować.

W obliczu rywalizacji o kandydatów wyraźnie dostrzegalne są zmiany w podejściu do jawności widełek wynagrodzenia. Pod koniec I półrocza 2022 roku już 12% aktywnych ogłoszeń w Pracuj.pl zawierało informacje o możliwym przedziale zarobków na danym stanowisku. To liczba wyraźnie wyższa od tej sprzed wybuchu pandemii. Można przypuszczać, że rosnący popyt na pracowników i mocniejszy nacisk na negocjacje ze strony kandydatów powoli, ale systematycznie wpływają na gotowość do ujawniania zarobków. Wspierając ten pozytywny trend, Grupa Pracuj już od kilku lat prezentuje widełki zarobków we wszystkich swoich ofertach zatrudnienia i zachęca do tego pozostałych pracodawców.

Wśród specjalizacji, w których dostrzegalny jest najwyższy odsetek ogłoszeń z widełkami zarobków, wyróżniają się te związane z kompetencjami cyfrowymi. Na informacje o kwocie wynagrodzenia już na poziomie oferty mogą często liczyć eksperci z obszaru e-commerce i usług internetowych (25%) oraz zajmujący się rozwojem oprogramowania (23%). Powyżej średniej plasują się także m.in. pracownicy z obszaru marketingu (18%), nieruchomości (16%) oraz transportu i logistyki (15%).

Pandemia koronawirusa, wyznaczająca wiele reguł gry w świecie rekrutacji i pracy w ciągu ostatnich dwóch lat, miała także znaczne konsekwencje dla osób rozpoczynających karierę zawodową. Szczególnie w pierwszym półroczu pandemii dostrzegalny był spadek liczby ofert stażów i praktyk, a pracodawcy chętniej zatrudniali osoby z przynajmniej paroletnim doświadczeniem zawodowym. Jednak po tym etapie początkowego szoku sytuacja się poprawiła, czego dowodem była m.in. bardzo duża aktywność pracodawców podczas kolejnych edycji Festiwalu Pracy JOBICON online.

I półrocze 2022 roku dowiodło, że osoby będące na początku karier zawodowych mają obecnie spory wybór możliwości rozwoju. Między styczniem i czerwcem ukazało się łącznie ponad 88 tysięcy ogłoszeń kierowanych do stażystów, praktykantów, młodszych specjalistów i asystentów. To 15% wszystkich ofert w serwisie.